Hasta/Yaralıların İlk Değerlendirme Aşamaları
Hasta/Yaralıların İlk Değerlendirme Aşamaları
Hasta/yaralıya sözlü uyaran ya da hafifçe omzuna dokunarak “iyi misiniz?” diye sorularak bilinç durumu değerlendirmesi yapılır. Bilinç durumunun değerlendirilmesi daha sonraki aşamalar için önemlidir. Buna göre hasta/yaralının ilk değerlendirilme aşamaları şunlardır:
A. HAVA YOLU AÇIKLIĞININ DEĞERLENDİRİLMESİ
Özellikle bilinç kaybı olanlarda dil geri kaçarak solunum yolunu tıkayabilir ya da kusmuk, yabancı cisimlerle solunum yolu tıkanabilir. Havanın akciğerlere ulaşabilmesi için hava yolunun açık olması gerekir.
Hava yolu açıklığı sağlanırken hasta/yaralı baş, boyun, gövde ekseni düz olacak şekilde yatırılmalıdır.
Bilinç kaybı belirlenmiş ise ağız içi kontrol edilmeli, herhangi bir madde varsa bir bez aracılığı ile çıkarılmalıdır.
Daha sonra bir el hasta/yaralının alnına konarak, diğer elin 2- 3 parmağı ile çene tutularak baş geriye doğru itilip Baş-Çene pozisyonu verilir. Bu işlemler sırasında sert hareketlerden kaçınılmalıdır.
B. SOLUNUMUN DEĞERLENDİRİLMESİ
İlkyardımcı, başını hasta/yaralının göğsüne bakacak şekilde yan çevirerek yüzünü hasta/yaralının ağzına yaklaştırır,
Bak-Dinle-Hisset yöntemi ile solunum yapıp yapmadığını 10 saniye süre ile değerlendirir.
Solunum hareketini gözler. Solunum sesini dinler. Yanağında hasta/yaralının nefesini hissetmeye çalışır. Solunum yoksa derhal yapay solunuma başlanır.
C. DOLAŞIMIN DEĞERLENDİRİLMESİ
Dolaşımın değerlendirilmesi için hastada herhangi bir yaşam bulgusu olup olmadığı değerlendirilir.
Hastada herhangi bir yaşam bulgusu varsa (öksürük, ellerde, bacaklarda kıpırdanma vb.) kesinlikle kalp masajı uygulama!
İlk değerlendirme sonucu hasta/yaralının bilinci kapalı fakat solunum, hareket vb. yaşam bulguları varsa koma pozisyonuna getirerek diğer yaralılar değerlendirilir.